Live Chat Software by Ariaphone
اخبار
بهمن
۳۰
تا ۳ روز دیگر یک ماهواره اروپایی به زمین سقوط می‌کند!
ارسال شده توسط روشن ۳۰ بهمن ۱۴۰۲ ۱۲:۰۰ قبل از ظهر
ماهواره ERS-2 که مأموریت خود را ۱۳ سال پیش به پایان رسانده است، بازگشت قدرتمندی به جو زمین در چهارشنبه آینده، ۲۱ فوریه خواهد داشت. ماهواره سنجش از دور اروپایی ESA ERS-2 (European Remote Sensing 2) که در ۲۱ آوریل ۱۹۹۵ پرتاب شد، قرار است در پایان این ماه وارد جو زمین شود و سفر سی ساله خود را به پایان برساند. آژانس فضایی اروپا (ESA) از زمانی که مأموریت رصد زمین در ژوئیه ۲۰۱۱ پایان یافت، سقوط این ماهواره را از نزدیک زیر نظر داشت. ERS-2 یک ماهواره پیشگام بود که به مدت ۱۶ سال اطلاعات ارزشمندی در مورد سطح زمین، اقیانوس‌ها و کلاهک‌های یخی قطبی جمع آوری کرد. اما اکنون زمان خروج شرافتمندانه او از مدار فرا رسیده است.   هر چند این فرود ناهماهنگ انجام می‌شود، اما سازمان فضایی اروپا (ESA) مطمئن است که احتمال تلفات ناشی از ستلایت بسیار نزدیک به نامعتبر است. بنا بر همین گزارش، تصمیم برای بازنشستگی ERS-2 با در نظر گرفتن ملاحظات ایمنی فضا گرفته شده است. برای اطمینان از ورود کنترل شده به اتمسفر و به حداقل رساندن خطر برخورد با سایر ماهواره‌ها یا زباله‌های فضایی، ESA مجموعه‌ای از ۶۶ مانور خارج از مدار را در جولای و آگوست ۲۰۱۱ انجام داد. این مانورها باعث کاهش سوخت ماهواره و کاهش ارتفاع آن شد و زمینه را برای بازگشت نهایی آن به زمین فراهم کرد. اگرچه زمان و مکان دقیق بازگشت ERS-2 نامشخص است، با توجه به اینکه آب حدود ۷۰ درصد از سطح زمین را پوشانده است، احتمال فرود نهایی آن بر روی اقیانوس بسیار زیاد است. ESA به مردم اطمینان می‌دهد که بیشتر ماهواره در جو می‌سوزد و قطعات باقی مانده به احتمال زیاد به طور بی خطری در اقیانوس سقوط می‌کنند.
ادامه مطلب »



بهمن
۲۸
کره زمین روزگاری یک گلوله برفی بوده است
ارسال شده توسط روشن ۲۸ بهمن ۱۴۰۲ ۰۳:۰۳ قبل از ظهر
گروهی از دانشمندان به سرپرستی دکتر آدریانا دوتکیویچ، استاد دانشگاه سیدنی، با بررسی‌ها و مدل‌سازی‌های رایانه‌ای به این نتیجه رسیده‌اند که زمین برخلاف اینکه امروز از فضا به شکل سیاره‌ای آبی‌رنگ دیده ‌می‌شود، زمانی تنها یک گلوله سفید بوده است. این دانشمندان با بررسی رشته کوه فلیندرز در استرالیای جنوبی موفق شدند به شواهد مهمی از بقایای دوره یخبندان استورتین دست پیدا کنند. پژوهشگران می‌گویند که این یافته‌ها با بهره‌گیری از مدل‌های رایانه‌ای «ارث‌بایت» (EarthByte) و بر مبنای داده‌های زمین‌شناسی و ژئوفیزیکی به دست آمده‌اند. این تیم تحقیقاتی با استفاده از یک مدل تکتونیکی صفحه‌ای از جایی که قاره‌ها و اقیانوس‌های زمین در ۷۰۰ میلیون سال پیش در آن قرار داشتند و همچنین با انطباق آن با مدل دیگری که انتشار ‌کربن‌دی‌اکسید را بررسی می‌کرد، به نتایج جالبی درباره نقطه زمانی شروع عصر یخبندان رسیدند. به گفته آن‌ها، این عصر یخبندان که به دوران یخبندان استورتین مشهور است، از ۷۱۷ تا ۶۶۰ میلیون سال پیش رخ داده است. محققان عامل آغاز این دوره زمانی انجماد و یخبندان را کاهش قابل‌توجه انتشار کربن‌دی‌اکسید از آتشفشان‌ها در بخشی از زمین می‌دانند که امروزه کانادا نامیده می‌شود. به گفته آن‌ها، این پدیده سبب طولانی شدن عصر یخبندان مذکور شده است. دوتکیویچ می‌گوید که در این زمان هیچ حیوان چند‌سلولی یا گیاه خشکی روی زمین وجود نداشت و این خروج گاز کربن‌دی‌اکسید از آتشفشان‌ها و همچنین فرآیندهای فرسایش سنگ‌های سیلیکاتی بود که غلظت گازهای گلخانه‌ای جو را تقریبا به‌طور کامل تعیین می‌کرد. اما درعین‌حال، یک پرسش به‌نوعی همچنان بی‌پاسخ می‌ماند. آیا این‌که زمین در دوره‌ای از تاریخ یخی بوده، به معنای آن است که این اتفاق ممکن است دوباره رخ دهد؟ دانشمندان می‌گویند که زمین پیش از ظهور انسان‌ها (و حتی دایناسورها) به‌طور طبیعی اغلب تحت تاثیر فعالیت‌های ژئولوژیکی (زمین‌شناسی) و آب‌وهوا قرار داشت. اما امروز وضعیت زمین به‌طور ملموسی با گذشته فرق می‌کند و فعالیت‌های انسانی ازجمله سوزاندن زغال‌سنگ، بروز چنین تغییرات طبیعی را تشدید می‌کند. به گفته دوتکیویچ، اگرچه تغییرات بزرگ روی زمین در درازمدت رخ می‌دهند، اما همچنان باید از سیاره‌مان مراقبت کنیم. دوتکیوویچ در ادامه می‌افزاید که تغییرات بزرگ آب‌و‌هوایی در دوره‌‌های زمین‌شناسی بسیار کند رخ می‌دهند. اما بر اساس گزارش ناسا، تغییرات آب‌و‌هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی با سرعتی ۱۰ برابر سریع‌تر ازآنچه پیش‌تر شاهد آن بودیم رخ می‌‌دهند. این پژوهش در شماره ماه فوریه مجله علمی ژئولوژی منتشر شده است.
ادامه مطلب »



بهمن
۲۶
تصویر خیره‌کننده تلسکوپ فضایی جیمز وب از ستاره‌های جوان + تصویر
ارسال شده توسط روشن ۲۶ بهمن ۱۴۰۲ ۰۱:۴۷ قبل از ظهر
تصویر خیره‌کننده تلسکوپ فضایی جیمز وب، ستاره‌های جوان را در حال انفجار جت‌های مافوق صوت نشان می‌دهد. در پس‌زمینه تاریک فضا، نمایی پر جنب‌وجوش و رنگارنگ از جت‌ها وجود دارد که یک خط مورب از گوشه سمت راست بالای تصویر به سمت چپ پایین ایجاد می‌کنند.   به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، جدیدترین تصویر کیهانی که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا (JWST) ارائه شده است، دارای فواره‌های ستاره‌ای است که از قطب‌های یک ستاره بسیار جوان منفجر می‌شوند و با سرعت مافوق صوت از فضا عبور می‌کنند.   این جت‌ها که همگی با هم Herbig-Haro 211 (HH 211) نامیده می‌شوند، در یک بخش پرانرژی از فضا به سر می‌برند که در فاصله ۱۰۰۰ سال نوری از زمین در صورت فلکی پرسئوس قرار دارد. در این منطقه، یک پیش‌ستاره (protostar) به طور فعال گاز و غبار اطراف را می‌مکد تا بزرگتر شود، اما در عین حال موادی را به فضا پرتاب می‌کند که اخترشناسان آن را جریان دوقطبی می‌نامند. گفته می‌شود همانطور که آن مواد در فضا فوران می‌کنند، چشم فروسرخ و تیز تلسکوپ جیمز وب نیز توانست تعامل آن‌ها با ماده بین‌ستاره‌ای را به‌عنوان چرخش‌های درخشان و رنگارنگ ثبت کند.   گمان می‌رود که این پیش‌ستاره (که در تصویر گرفته‌شده توسط تلسکوپ جیمز وب دیده نمی‌شود) یک ستاره دوتایی باشد و احتمالاً نمایانگر آن چیزی باشد که خورشید ما در زمانی که تنها چند ده هزار سال سن و تنها ۸ درصد از جرم فعلی‌اش را داشته است. دست‌اندرکاران تلسکوپ جیمز وب در بیانیه‌ای نوشتند: «این پیش‌ستاره در نهایت به ستاره‌ای مانند خورشید تبدیل خواهد شد».     پژوهشگران می‌گویند HH 211 یکی از جوان‌ترین و نزدیک‌ترین نمونه‌های ستاره جدیدتر است که ماده را به بیرون پرتاب می‌کند، بنابراین یک جسم ایده‌آل برای رصد تلسکوپ جیمز وب است. این تلسکوپ با قابلیت‌های فروسرخ بی‌سابقه خود توانسته است تغییردهنده بازی برای ستاره‌شناسان باشد؛ زیرا به آن‌ها اجازه می‌دهد از پشت پتوهای ضخیم گاز و غباری که ستارگان بسیار جوان را پوشانده‌اند، به آنها نگاه کنند. دستیابی به چنین دسترسی به اجسام ستاره‌ای پوشیده‌شده در نهایت به دانشمندان کمک خواهد کرد تا از ساختار شیمیایی و رفتار این اجرام رمزگشایی کنند.   با مطالعه داده‌های مربوط به HH 211، جمع‌آوری‌شده توسط ابزار طیف‌نگار فروسرخ نزدیک (NIRSpec) روی تلسکوپ فضایی جیمز وب، پژوهشگران دریافتند که جت‌های ستارگان جوان بسیار کندتر و غنی‌تر از مولکول‌هایی مانند مونوکسید کربن، مونوکسید سیلیکون و هیدروژن مولکولی هستند. این در حالی است که از ستاره‌های قدیمی‌تر جت‌های سریع‌تری منفجر می‌شوند. بر اساس یک مطالعه اخیر که مشاهدات تلسکوپ جیمز وب از HH 211 را نشان می‌دهد، دلیل اصلی این مسئله این است که امواج ضربه‌ای احاطه‌کننده ستارهٔ جوان هنوز به اندازهٔ کافی قوی نیستند که مولکول‌های جت را به اتم‌های جداگانه خرد کنند.   گفتنی است HH 211 متعلق به گروهی از اجرام است که به سرعت در حال تکامل هستند، چرخش‌های گازی تنها چند سال پس از کشف ناپدید می‌شوند و موارد جدید در مناطق به ظاهر خالی از فضا پدید می‌آیند.
ادامه مطلب »



بهمن
۲۵
ماهواره پیس (Pace) روی موشک اسپیس‌اکس حمل شد و اقیانوس‌ها و اتمسفر سیاره زمین را بررسی خواهد کرد تا به دانش اقلیمی کمک کند. این فضاپیمای ماموریت ۹۴۸ میلیون دلاری (۷۵۱ میلیون پوندی) پیش از سپیده‌دم [پنجشنبه هشتم فوریه برابر با ۱۹ بهمن] از فلوریدا با موشک فالکون به سمت جنوب بر فراز اقیانوس اطلس حرکت کرد تا به مدار قطبی مهجور و کمتراستفاده‌شده‌ای برسد. این ماهواره دست‌کم سه سال از ارتفاع ۴۲۰ مایلی (۶۷۶ کیلومتری) اقیانوس‌ها و همچنین جو را بررسی خواهد کرد. این ماهواره روزانه با دو ابزار علمی از کره زمین تصویربرداری می‌کند. ابزار سوم بررسی‌هایش را ماهانه انجام خواهد داد.  جرمی وردل، دانشمند این پروژه، گفت: «این یک چشم‌انداز بی‌سابقه از سیاره مادری ما خواهد بود.» این مشاهدات به دانشمندان کمک خواهد کرد تا طوفان و دیگر وضعیت‌های آب‌وهوایی سخت را بهتر پیش‌بینی کنند، تغییرات زمین همراه با افزایش دما را به طور دقیق نشان دهند و بهتر پیش‌بینی کنند که رشد بی‌رویه جلبکی (یا اصطلاحا شکوفایی جلبکی زیان‌بار) چه زمانی رخ می‌‌دهد. ناسا در حال حاضر بیش از ده‌ها ماهواره و ابزار رصد زمین در مدار دارد.  [توضیح: بر اساس جدیدترین آمار و فهرست منتشرشده در وب‌سایت ناسا، در حال حاضر ۳۵ ماهواره رصد زمین (EO) این سازمان در مدار وجود دارد] اما پیس اصولا در مورد نحوه برهم‌کنش هواپخش‌های جوی از قبیل آلاینده‌ها و خاکستر آتشفشانی و حیات دریایی مانند جلبک‌ها و پلانکتون‌ها با یکدیگر شناخت بهتری ارائه می‌دهد. کارن سنت جرمین، مدیر علوم زمینی ناسا، گفت: «پیس، در مقایسه با آنچه ماهواره‌های دیگر رصد می‌کنند، جنبه و گستره دیگری را به ما ارائه می‌دهد.» پیس مخفف پلانکتون، آئروسل، ابر و اکوسیستم اقیانوس (Plankton, Aerosol, Cloud, Ocean Ecosystem)، پیشرفته‌ترین کاوشگری است که تاکنون برای بررسی زیست‌شناسی اقیانوس به فضا پرتاب شده است. به گفته وردل، ماهواره‌های کنونی رصد زمین می‌توانند هفت یا هشت رنگ را رصد کنند. پیس ۲۰۰ رنگ را مشاهده خواهد کرد و این به دانشمندان امکان می‌دهد انواع جلبک‌ها در دریا و انواع ذرات موجود در هوا را شناسایی کنند. دانشمندان انتظار دارند ظرف یک یا دو ماه بتوانند داده‌ها را دریافت کنند. ناسا در یکی دیگر از ماهواره‌های پیشرفته رصد زمین که قرار است امسال پرتاب شود، در حال همکاری با هند است. این ماهواره که نیسار (رادار دیافراگم ترکیبی ناسا-ایسرو) نام دارد، برای بررسی اثر افزایش دما بر یخچال‌های طبیعی و دیگر سطوح یخی در حال آب شدن، از رادار استفاده خواهد کرد. پروژه پیس ناسا به رغم تلاش‌های دولت ترامپ برای لغو آن، ادامه یافت. وردل پیش از پرتاب گفت: «این به قولی، سفری طولانی و عجیب بود.»
ادامه مطلب »



بهمن
۲۴
ماده تاریک؛ مرموز و ناشناخته با نقش کلیدی در شکل‌گیری کهکشان‌ها
ارسال شده توسط روشن ۲۴ بهمن ۱۴۰۲ ۰۳:۴۶ بعد از ظهر
این ماده که به آن ماده تاریک گفته می‌شود در شکل‌گیری کهکشان‌ها نقش اساسی دارد و به همین دلیل است که دانشمندان به‌دنبال کوچک‌ترین و درخشان‌ترین کهکشان‌ها هستند تا بتوانند دلیل محکم‌تری برای بیان داستان نقش ماده تاریک در ایجاد کهکشان پیدا کنند. ماده تاریک چیست؟ برخلاف ماده معمولی، ماده تاریک با نیروی الکترومغناطیسی برهم‌کنش ندارد. این یعنی که نور را جذب، بازتاب یا ساطع نمی‌کند و همین تشخیص آن را حتی با پیشرفته‌ترین تلکسوپ‌ها بسیار سخت می‌کند. در واقع محققان تنها از روی اثر گرانشی که به‌نظر می‌رسد بر ماده مرئی می‌گذارد، توانسته‌اند وجود ماده تاریک را استنباط کنند. بازنگری در کهکشان یک تیم بین‌المللی از ستاره‌شناسان به مدیریت «اسمدار نائوز» از دانشگاه لس‌آنجلس درحال انجام شبیه‌سازی‌های اولیه شکل‌گیری کهکشان‌ها هستند. برنامه‌های کامپیوتری آنها شرایط تولدهای کهکشانی را مدتی پس از انفجار بزرگ ردیابی می‌کند. آنها فعل و انفعالاتی را که پیش از این بین ماده تاریک و مواد اولیه کیهانی نادیده گرفته شده بود بازنگری کردند که شامل گازهای هیدروژن و هلیوم بود. نتیجه شبیه‌سازی‌ها این بود که کهکشان‌های کوچک و درخشان‌تری به سرعت شکل گرفتند. اخترشناسان باید در قدم دوم با استفاده از تلسکوپ جیمز وب دریابند آیا تئوری‌های ماده تاریک آنها قابل اجراست یا خیر. مسیر شکل‌گیری کهکشان‌ها تیم نائوز فکر می‌کند که وجود کهکشان‌های کوچک‌تر، درخشان‌تر و دورتر می‌تواند مدل به‌اصطلاح «ماده تاریک سرد» را تأیید کند. این نشان می‌دهد که جهان پس از انفجار بزرگ در یک حالت متراکم داغ بوده که فقط حاوی گازها بوده است و با گذشت زمان، به یک توزیع توده‌ای از کهکشان‌ها و در نهایت خوشه‌های کهکشانی تکامل یافته است. در طول این مسیر ستارگان و کهکشان‌ها شکل گرفتند. اگر فعل و انفعالات مافوق صوت که تیم نائوز مدل‌سازی کردند واقعا در کهکشان اتفاق افتاده باشد، در نتیجه این کهکشان‌های کوچک به این ترتیب شکل گرفته‌اند. تأیید ماده تاریک سرد تلسکوپ جیمز وب در طول زمان فعالیت خود چند کهکشان بسیار اولیه را دیده است. اما هنوز کهکشان‌های بسیار قدیمی‌تر را نیافته است. با این حال تصاویری که ارائه کرده است حاوی نکات وسوسه‌انگیزی است درباره آنچه ممکن است در دوره‌های قبل وجود داشته باشد و می‌تواند بینشی در مورد نقش ماده تاریک ارائه دهد. بنابراین منطقی است که اخترشناسان بخواهند دیدگاه آن را تا جایی که می‌توانند حمایت کنند. نائوز گفت: «کشف تکه‌هایی از کهکشان‌های کوچک و درخشان در کیهان اولیه تأیید می‌کند که ما در مسیر درستی با مدل ماده تاریک سرد قرار داریم، زیرا فقط سرعت بین ۲ نوع ماده می‌تواند نوع کهکشان مورد نظر ما را ایجاد کند. اگر ماده تاریک مانند ماده تاریک سرد به‌صورت استاندارد رفتار نکند و اثر جریان وجود نداشته باشد، این کهکشان‌های کوچک درخشان پیدا نخواهند شد.» نقش حیاتی جیمز وب کلر ویلیامز به‌عنوان یکی از اعضای این تیم تحقیقاتی در مقاله خود به دانشمندان پیشنهاد کرده است از تلسکوپ جمیز وب برای جست‌وجوی کهکشان‌هایی بسیار درخشان‌تر از حد انتظار استفاده کنند. او نوشت: «اگر این کهکشان‌های بسیار روشن وجود داشته باشند، احتمالاً ثابت می‌کند که فعل و انفعالات در اوایل زمان کیهانی رخ داده است. اگر هیچ‌کدام را نتوان یافت شاید دانشمندان همچنان فعل و انفعالات ماده تاریک را درک نکنند.» از آنجایی که مطالعه مستقیم ماده تاریک غیرممکن است جست‌وجوی این تکه‌های درخشان کهکشان‌های کوچک در کیهان اولیه می‌تواند آزمون مؤثری برای نظریه‌های ماده تاریک و نقش آن در شکل‌دهی نخستین کهکشان‌ها باشد. منبع:‌ همشهری آنلاین
ادامه مطلب »