Live Chat Software by Ariaphone |
اخبار
|
آذر ۱۰ |
سیاه‌چاله کهکشان راه شیری می‌چرخد و فضا-زمان پیرامونش را خم می‌کند
ارسال شده توسط روشن ۱۰ آذر ۱۴۰۲ ۱۱:۳۹ بعد از ظهر
|
|
تیمی از فیزیک‌دانان با استفاده از رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا، که برای شناسایی تابش پرتو ایکس در گیتی طراحی شده است، به مشاهده سیاه‌چاله کلان‌جرم «کمان اِی*» پرداختند. این سیاه‌چاله عظیم، با جرمی در حدود ۴ میلیون برابر جرم خورشید، در فاصله ۲۶ هزار سال نوری از زمین واقع شده است. با وجود دانش بسیاری که از این سیاه‌چاله به دست آورده‌ایم، همچنان برایمان بسیار رازآلود و اسرارآمیز است.
بر اساس مطالعه‌ای که یافته‌هایش روز ۲۱ اکتبر (۲۹ مهر) در مجله علمی «اطلاعیه‌های ماهانه انجمن سلطنتی نجوم» (MNRAS) منتشر شده است، دانشمندان با بهره‌گیری از روشی که به آن «روش برون‌شارش» می‌گویند موفق شدند سرعت چرخش سیاه‌چاله «کمان اِی*» را محاسبه کنند. در این روش، امواج رادیویی و گسیل‌های پرتو ایکس که در مواد و گاز اطراف سیاه‌چاله، یعنی در «قرص برافزایشی» یافت می‌شود، بررسی می‌شود.
پژوهشگران در این مقاله این موضوع را تایید کردند که سیاه‌چاله واقع در مرکز کهکشان ما در حال چرخش است و این سبب ایجاد پدیده‌ای به نام «اثر لنز-تیرینگ» می‌شود.
بر اساس این پدیده، که به افتخار جوزف لنز و هانس تیرینگ نام‌گذاری شده است، سیاهچالهها با چرخش‌شان تار و پود فضا-زمان را نیز خم میکنند.
روت دالی، سرپرست این تیم پژوهشی و استاد فیزیک دانشگاه ایالتی پن، که بیش از یک دهه پیش روش برون‌شارش را طراحی کرده است، می‌گوید که اثر لنز-تیرینگ، که با نام «اثر کشش چهارچوب» نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که یک سیاه‌چاله همراه با چرخشش فضا-زمان را نیز می‌کِشد.
از زمان ابداع این روش، دالی از آن برای تعیین سرعت چرخش سیاه‌چاله‌های متعددی استفاده کرده است. او در یک بررسی در سال ۲۰۱۹، بیش از ۷۵۰ سیاه‌چاله کلان‌جرم را کاویده است.
به گفته او، سیاه‌چاله واقع در مرکز کهکشان راه شیری ساختار فضا و زمان پیرامونش را به‌طرز چشمگیری تغییر داده است. او می‌گوید: «عادت کرده‌ایم دنیایی را تصور کنیم و در جهانی زندگی کنیم که در آن، همه ابعاد فضایی برابرند- فاصله تا سقف و فاصله تا دیوار و فاصله تا کف همه آن‌ها خطی‌اند.» اما دالی می‌گوید در واقع این گونه نیست و ساختار فضا و زمان در مجاورت سیاه‌چاله به هم می‌ریزد.
او می‌گوید که فضا-زمان در اطراف سیاه‌چاله‌ای که به‌سرعت در حال چرخش است متقارن نیست. سیاه‌چاله در حال چرخش تمام تار و پود فضا-زمان پیرامونش را با خود می‌کِشد و آن را خم می‌کند.
به گفته دالی، البته این تغییر در ساختار فضا-زمان پیرامون سیاه‌چاله کمان ای* برای ما جای نگرانی ندارد، اما توضیح این پدیده شاید برای ستاره‌شناسان بسیار مفید باشد.
دالی می‌گوید این روش ابزار بسیار کارایی است برای درک نقشی که سیاهچالهها در شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها ایفا میکنند. به گفته او، این واقعیت که سیاهچالهها پدیده‌هایی دینامیکی‌اند که می‌توانند بچرخند و بر کهکشان میزبانشان اثر بگذارند بسیار هیجان‌انگیز و جالب است.
چرخش سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم
دانشمندان برای توصیف چرخش سیاه‌چاله‌های از معیار صفر تا یک استفاده میکنند. صفر به این معنی است که سیاه‌چاله در حال چرخش نیست و یک حداکثر مقدار چرخش است. دالی می‌گوید پیش از این هیچ اتفاق‌نظری در خصوص میزان چرخش سیاه‌چاله کمان ای* وجود نداشت. از این رو، روش برون‌شارش تنها روشی است که در آن از اطلاعات خروجی و مواد پیرامونی سیاه‌چاله استفاده می‌شود تا بتوان سرعت چرخش را محاسبه کرد.
دالی می‌گوید اندازه حرکت زاویه‌ای چرخشی سیاه‌چاله کهکشان راه شیری بین ۰.۸۴ تا ۰.۹۶ است. این در حالی است که سیاه‌چاله «ام۸۷*» در خوشه سنبله، در فاصله ۵۵ میلیون سالی از زمین، با مقدار یک (با در نظر گرفتن عدم قطعیت بزرگ‌تر مثبت یا منفی ۰.۲) می‌چرخد. این میزان، با در نظر گرفتن جرم این سیاه‌چاله، نزدیک به حداکثر میزان چرخش محسوب می‌شود.
به گفته دالی، جرم ام۸۷* به‌مراتب بیشتر از جرم کمان ای* است. از این رو، در هر چرخش ام۸۷*، سیاه‌چاله کهکشان ما دفعات بیشتری می‌چرخد.
دالی توضیح می‌دهد اینکه سیاه‌چاله کهکشان ما، یعنی کمان ای*، بسیار بیشتر می‌چرخد، به این دلیل نیست که گشتاور زاویه‌ای چرخشی بیشتری دارد، بلکه به این دلیل است که در هر دور چرخش، مسافت کمتری برای طی کردن دارد.
سیاهچالهها و تاریخ کهکشان‌ها
دانشمندان می‌گویند دانستن جرم و سرعت چرخش یک سیاه‌چاله به ستاره‌شناسان کمک می‌کند دریابند آن سیاه‌چاله احتمالا چگونه شکل گرفته و تکامل یافته است. در واقع، سیاه‌چاله‌هایی که در نتیجه ادغام سیاه‌چاله‌های کوچک‌تر به وجود آمده‌اند معمولا سرعت چرخش کمتری دارند. اما سیاه‌چاله‌ای که در اثر برافزایش گازهای پیرامونی ساخته شده باشد، سرعت چرخش زیادی دارد.
از این رو، بر اساس سرعت چرخش سیاه‌چاله کمان ای*، یعنی سیاه‌چاله واقع در مرکز کهکشان راه شیری، می‌توان گفت که بخش بزرگی از جرم سیاه‌چاله ما ناشی از برافزایش است.
به گفته دانشمندان، این پرسش که آیا سیاه‌چاله مرکز کهکشان ما می‌چرخد یا نه، یا با چه سرعتی می‌چرخد، بسیار مهم است. ما در نهایت می‌خواهیم ویژگی‌های مرکز کهکشان راه شیری را تا حد امکان بررسی کنیم تا بتوانیم اطلاعات بیشتری درباره تاریخچه و ساختار آن به دست آوریم و در عین حال، نظریه‌هایمان را بیازماییم و حتی چه‌بسا از وجود ساختارهای فرضی بسیار جالب و جذابی مانند کر‌م‌چاله‌ها نیز سر در آوریم.
ادامه مطلب » | |
|
آذر ۱۰ |
فقط چند هفته فرصت دارید نامتان را به‌رایگان به فضا ارسال کنید
ارسال شده توسط روشن ۱۰ آذر ۱۴۰۲ ۰۴:۰۰ قبل از ظهر
|
|
در اقدام ابتکاری «پیام در بطری»، اسامی افراد روی فضاپیمای اروپا کلیپر حک خواهد شد و از عموم افراد خواسته می‌شود تا پیش از پایان سال ۲۰۲۳ نامشان را به‌رایگان ارسال کنند.
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، شعری از آدا لیمون، شاعر برگزیده آمریکایی، با عنوان «در ستایش رمز و راز: شعری برای اروپا» هم روی فضاپیمای اروپا کلیپر ثبت شده است.
این شعر اوایل سال جاری و در زمان نخستین رونمایی از کارزار ناسا برای ارسال نام افراد به فضا در کتابخانه کنگره معرفی شد.
لیمون گفت: «نوشتن این شعر یکی از بزرگ‌ترین افتخارات زندگی‌ام بود، اما در عین حال یکی از دشوارترین وظایفی به شمار می‌رفت که تا به حال به من محول شده بود.»
«دلیل سرودن این شعر در نهایت دانستن این بود که ما همان‌طور که سیارات، ستارگان و سایر قمرها را درک می‌کنیم و می‌شناسیم، هدیه‌ای عظیم یعنی سیاره زمینمان را نیز درک می‌کنیم. اشاره به بیرون اشاره به درون هم هست.»
این کاوشگر قرار است اکتبر ۲۰۲۴ پرتاب شود و در سال ۲۰۳۰ به مدار مشتری در فاصله ۲.۹ میلیارد کیلومتری (۱.۸ میلیارد مایلی) برسد. هدف این ماموریت بررسی این است که آیا اقیانوس زیر پوسته یخی قمر اروپا می‌تواند میزبان حیات باشد یا نه.
این فضاپیمای مقاوم در برابر پرتو وارد مداری حلقه‌ای پیرامون مشتری خواهد شد و پروازهایی از نزدیک به قمر یخی انجام می‌دهد تا با ابزارهای تعبیه‌شده در خود، آن را بررسی کند. دانشمندان امیدوارند که [قمر] اروپا حاوی تمامی مواد ضروری برای پیدایش و تکامل حیات باشد.
رابرت پاپالاردو، دانشمند پروژه در ماموریت اروپا کلیپر، گفت: «اگر در قمر اروپا حیات وجود داشته باشد، تقریبا به طور قطع به‌کلی مستقل از خاستگاه حیات روی زمین بوده است.»
«این به معنای آن است که پیدایش حیات در سراسر کهکشان و فراتر از آن نسبتا باید آسان باشد.»
این نخستین باری نیست که ناسا پیام‌هایی را به همراه موشک به فضا می‌فرستد. ناسا پیش از این در دهه ۱۹۷۰، الواح صوت‌نگار با روکش طلایی را به همراه فضاپیمای وویجر ۱ و ۲ به فضا فرستاده بود.
سازمان فضایی ایالات متحده گفت که این الواح طلایی «نوعی کپسول زمان» است که می‌خواهد «داستانی از سیاره ما را به فرازمینی‌ها منتقل کند».
ادامه مطلب » | |
|
آذر ۱۰ |
ماه به ایستگاه بین‌‌راهی برای سوخت‌گیری فضاپیماهای آینده تبدیل می‌شود
ارسال شده توسط روشن ۱۰ آذر ۱۴۰۲ ۰۱:۳۱ قبل از ظهر
|
|
به گفته اخترشناسان، پیدا کردن راه‌هایی برای تولید و استفاده از سوخت در ماه کلید اکتشاف‌های فضایی آینده انسان است.
آب و هیدروژن در سطح ماه منابعی بالقوه مهم و حیاتی برای پایگاه‌های آینده ماه و اکتشاف‌های فضایی دورتر به شمار می‌روند.
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، استفاده موثر از این منابع مهم در ماه به شناخت بهتر مکان و نحوه تشکیل و نگهداری آب در خاک ماه که رگولیت یا سنگ‌پوشه نیز نامیده می‌شود، بستگی دارد.
کاترین دی برگس، یکی از نویسندگان این مقاله از آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی ایالات متحده (ان‌آر‌ال)، می‌گوید: «هیدروژن این ظرفیت را دارد تا در زمانی که تاسیسات دائمی‌تر یا همیشگی آنجا وجود بیاید، منبع مستقیمی برای استفاده روی سطح ماه باشد.»
دکتر برگس توضیح داد: «محل این منابع و شناخت چگونگی گرد‌آوری آن‌ها پیش از رسیدن به ماه برای اکتشاف‌های فضایی فوق‌العاده ارزشمند خواهد بود.»
تاکنون دانشمندان متوجه شده‌اند که هیدروژن حاصل از بادهای خورشیدی می‌تواند با سنگ‌پوشه واکنش دهد و در ماه آب تشکیل دهد.
با این حال، پژوهشگران می‌گویند که این آب بسته به محتوای سایر مواد معدنی موجود در سنگ‌پوشه و سایر عوامل، به شکل‌های متفاوتی تشکیل و ذخیره می‌شود.
در پژوهش منتشرشده در مجله «کامیونیکیشنز ارت اند اینوایرمنت»، برای بررسی نمونه خاک‌های جمع‌آوری‌شده از ماموریت‌های آپولو از تکنیک‌های میکروسکوپی استفاده شد.
دانشمندان دریافتند که هیدروژن حاصل از باد خورشیدی در حفره‌های کوچکی درون مواد معدنی کلسیم فسفات در خاک ماه جمع شده است.
دکتر برگس گفت: «این نخستین باری است که دانشمندان کشف انواع سنگ‌پوشه‌‌های حامل هیدروژن را در وزیکول‌ها در نمونه‌های ماه نشان داده‌اند.»
این پژوهش نشان داد که هوازدگی و فرسایش خاک ماه می‌تواند در اثر باد خورشیدی تشکیل شود و هیدروژن را در ماه به دام بیندازد و این نشان می‌دهد که دانه‌های سنگ‌پوشه حاوی برخی مواد معدنی ممکن است منابع بالقوه سوخت باشند.
این یافته می‌تواند به جست‌وجو برای یافتن مکان‌های احتمالی در ماه که در آن‌ها، سوخت هیدروژن و آب ممکن است بیشتر جمع شده باشند، کمک کند.
دکتر برگس گفت: «پیش از این، همین تیم در آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی ایالات متحده از تکنیک‌های پیشرفته برای شناسایی هلیوم در نمونه‌های ماه استفاده کرده بود و پژوهشگران دیگر آب را در نمونه‌های سیاره‌ای دیگر پیدا کرده‌اند، اما این نخستین مقاله‌ای است که در نمونه‌های ماه هیدروژن موجود در محل را نشان می‌دهد.»
ادامه مطلب » | |
|
آذر ۰۹ |
دریافت سیگنال‌های لیزری از فاصله ۱۶ میلیون کیلومتری در فضا
ارسال شده توسط روشن ۰۹ آذر ۱۴۰۲ ۱۰:۲۴ بعد از ظهر
|
|
این سازمان فضایی گفت این پیام که با استفاده از یک لیزر از راه دور دریافت شد، می‌تواند ارتباطات با فضاپیما را «متحول» کند.
این آزمایش نتیجه موفقیت‌آ‌میز ارتباطات نوری فضایی دوردست ناسا یا آزمایش «دی‌اس‌او‌سی» است. این نخستین باری است که در این آزمایش داده‌ها با موفقیت از طریق لیزر از جایی دورتر از ماه ارسال می‌شوند‌ــ و در فاصله بیش از ۴۰ برابر دورتر از سطح ماه توسعه‌ای سریع را نشان می‌دهد.
در حال حاضر، تقریبا تمامی ارتباطات با فضاپیماها در فضای دوردست از طریق ارسال و دریافت سیگنال‌های رادیویی از آنتن‌های بزرگ روی زمین انجام می‌شود. این سیگنال‌های رادیویی ثابت کرده‌اند که قابل‌اعتمادند اما پهنای باند آن‌ها محدود است؛ به این معنی که ارسال فایل‌های بزرگ از قبیل عکس‌ها و فیلم‌های با کیفیت بالا کند یا غیرممکن است.
کار ناسا روی دی‌اس‌او‌سی تلاشی است جایگزین برای استفاده از ارتباطات نوری از طریق لیزر. ناسا می‌گوید این فناوری می‌تواند سرعت انتقال داده‌ها را تا ۱۰۰ برابر افزایش دهد.
نخستین تلاش برای آزمایش این فناوری فراتر از ماه روی کاوشگر سایکی ناسا انجام شد که ماه گذشته برای بررسی یک سیارک دور، زمین را ترک کرد. این فضاپیما یک فرستنده و گیرنده لیزری با خود حمل می‌کند که قادر است سیگنال‌های لیزری را در طیف فروسرخ نزدیک ارسال و دریافت کند.
این تجهیزات هفته گذشته روی یک ایستگاه فرستنده لیزر ناسا در کالیفرنیا نصب شد. ناسا می‌گوید پیشرفت بزرگ «نخستین نور» (فرست لایت)، بخشی از مجموعه آزمایش‌هایی است که ناسا امیدوار است به کمک آن ثابت کند فناوری لیزر می‌تواند کار کند.
ترودی کورتس، مدیر نمایش فناوری اداره ماموریت فناوری فضایی در مقر ناسا در واشنگتن، گفت: «دستیابی به نخستین نور یکی از موارد نقاط عطف مهم دی‌اس‌او‌سی طی ماه‌های آینده است و راه را به سوی ارتباطات با سرعت داده بالاتری هموار می‌کند که قادر است اطلاعات علمی، تصاویر با کیفیت بالا و استریم ویدیو ارسال کند تا از جهش بزرگ بعدی بشر: فرستادن انسان‌ها به مریخ، پشتیبانی کند.
ناسا تنظیم دقیق جهت سیگنال این لیزر را به تلاش برای نشانه رفتن نور به یک سکه از فاصله ۱.۶ کیلومتر دورتر تشبیه می‌کند. علاوه بر این، لیزر و هدف آن به طور مداوم در حال حرکت‌اند: طی ۲۰ دقیقه‌ای که طول می‌کشد تا نور از دورترین فاصله فضاپیمای سایکی به زمین برسد، سیاره و فضاپیما بسیار جابه‌جا می‌شوند.
این تیم اکنون روی اصلاح سیستم‌هایی کار خواهد کرد که اطمینان حاصل میکنند فضاپیما لیزرهایش را در جهت درست هدایت می‌کند. هنگامی که این اتفاق بیفتد، ناسا برای نشان دادن اینکه فضاپیما قادر است انتقال داده با پهنای باند بالا را در فواصل مختلف از زمین حفظ کند و پایدار نگه دارد، آزمایشی انجام خواهد داد.
این کار با تقسیم داده‌ها به بیت‌هایی انجام می‌شود که می‌توانند در فوتون‌های نور ارسالی فضاپیما رمزگذاری و کدبندی شوند. آن نور سپس به تلسکوپ روی زمین می‌رسد و می‌تواند به شکل تصاویر یا داده‌های مهم دیگری سر هم شوند که فضاپیماها و ــ‌شاید انسان‌ها‌ــ در آینده ارسال میکنند.
ادامه مطلب » | |
|
آذر ۰۹ |
همکاری عربستان سعودی و آمریکا برای پیشبرد اکتشاف‌های فضایی
ارسال شده توسط روشن ۰۹ آذر ۱۴۰۲ ۰۸:۲۳ بعد از ظهر
|
|
در بیانیه آمریکا و عربستان سعودی تاکید شده است: «ما قصد داریم در مورد فعالیت‌های مشترک بالقوه در عرصه هوانوردی، علوم زمین و فضا، عملیات فضایی، اکتشاف‌های فضایی، و استفاده از فضا برای هدف‌های صلح‌آمیز بحث‌های فنی داشته باشیم. کشورهای ما تمایل متقابل برای تقویت همکاری‌ها، شامل توسعه تجاری و نظارتی، رفتار مسئولانه در فضا، و امنیت فضا را تایید میکنند.»
توافق همکاری فضایی عربستان و آمریکا در سفر عبدالله بن عامر السواحه، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس آژانس فضایی عربستان سعودی، به آمریکا صورت گرفت.
در دیدارهای میان عامر السواحه و دیگر مسئولان عربستان سعودی با مقام‌های آمریکا، هر دو کشور توافق کردند که فرصت‌های تجاری و ماموریت‌های اکتشافی مرتبط با فضا را بیشتر کنند.
عربستان سعودی پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ هشت میلیارد ریال سعودی (۲.۱ میلیارد دلار) در برنامه فضایی‌اش هزینه کند. این طرح بخشی از برنامه تنوع‌بخشی است که هدف از آن جذب سرمایه خارجی و ایجاد هزاران فرصت شغلی برای جوانان عربستان است.
ریانه برناوی و علی القرنی دو فضانورد جوان عربستان سعودی بودند که پس از پایان ماموریت تاریخی‌شان، روز سه‌شنبه ۳۰ مه (۹ اردیبهشت) ایستگاه فضایی بین‌المللی را به مقصد زمین ترک کردند. ریانه برناوی نخستین زن عرب بود که برای شرکت در یک ماموریت فضایی به مدار زمین پرواز کرد. این محقق سلول‌های بنیادی در نطقی از ایستگاه فضایی بین‌المللی، این ماموریت را سرآغاز عصری تازه برای کشورش و منطقه خواند.
سفر این دو در حالی انجام شد که تازه در دسامبر ۲۰۱۸ «کمیسیون فضایی عربستان سعودی» به حکم ملک سلمان، پادشاه آن کشور، تاسیس شده بود. از جمله هدف‌های این کمیسیون تشویق بخش خصوصی به مشارکت بیشتر در صنعت جهانی فضا است.
در این چند سال، کمیسیون فضایی عربستان سعودی قراردادهای همکاری متعددی با آژانس فضایی اروپا، کشورهای اروپایی همچون بریتانیا و فرانسه و مجارستان، و شرکت خصوصی «ایرباس» امضا کرده است. این نهاد در سال ۲۰۲۱ به «فدراسیون بین‌المللی فضانوردی» نیز پیوست که سازمانی جهانی و مستقر در پاریس است. این فدراسیون ۳۹۷ نهاد عضو از نزدیک به ۷۰ کشور دارد که انجمن‌های حرفه‌ای، سازمان‌های فضایی و پژوهشی، شرکت‌های درگیر در صنعت فضا، دانشگاه‌ها، و موزه‌های مربوط به فضانوردی از آن جمله‌اند. «شهر ملک عبدالعزیز برای علم و فناوری»، که در ریاض مستقر است و جزو نهادهای دولت سعودی محسوب می‌شود، از سال ۱۹۹۰ عضو این فدراسیون بود و کمیسیون فضایی دومین عضو عربستان سعودی آن است.
همچنین، از دیگر ابتکارهای مهم مقام‌های عربستان سعودی این بوده است که بورسیه‌هایی ویژه دانشجویان آن کشور فراهم کرده‌اند که به دانشجویان امکان می‌دهد در بهترین دانشگاه‌های جهان در رشته‌های علوم فضایی و مهندسی هوافضا تحصیل کنند.
ادامه مطلب » | |